99/10/8
10:56 ص
دیجیتال مارکتینگ چیست و شامل چه مواردی میشود؟ این سوالی است که در این مقاله به طور مفصل پاسخ خواهیم داد. دیجیتال مارکتینگ یکی از روشهایی است که به شدّت میتواند در کاهش هزینههای یک تجارت آنلاین و حتی آفلاین تاثیر زیادی داشته باشد. البته به معنای هزینهبردار نبودن ان نیست بلکه تاثیر آن در دراز مدّت نمایان خواهد شد.
اگر چند سال پیش در ایران حرف از دیجیتال مارکتینگ میزنیم، شاید به دید یک موجود ناشناخته دیده میشد اما امروز میبینیم که انواع تجارتها و کسبوکارها، به دنبال متخصصان این حوزه هستند تا با کمک گرفتن از این افراد، بتوانند به تجارت خود رونق ببخشند. مسئله اینجاست که با بهتر شدن بسترهای اینترنت در ایران و استقبال بسیار زیاد مردم از شبکههای اجتماعی و دیگر ابزارهای آنلاین و همچنین رواج یافتن گوشیهای هوشمند، فرصتهای بسیار زیادی، هم برای برنامهنویسان این حوزه و هم برای افرادی که در زمینه بازاریابی دیجیتال فعالیّت میکنند، فرآهم آورده است.
استفاده از دیجیتال مارکتینگ، به دلیل هزینههای به مراتب کمتر و همچنین هدفمندی و افزایش بازدهی در فرآیند بازاریابی، یکی از بهترین حوزههای تخصصی آینده به خصوص در ایران است و افرادی که به صورت حرفهای در این زمینه فعّالیت میکنند، با فرصتهای شغلی بسیاری زیاد و پر سودی، رو به رو هستند.
تعریفی از بازاریابی دیجیتال (Digital Marketing)
اگر بخواهیم بگوییم که دیجیتال مارکتینگ چیست، در واقع به استفاده از مجموعه ابزارهای آنلاینی گفته میشود که میتواند ما را در انجام فرآیند بازاریابی و به منظور رسیدن به اهداف بازاریابی، کمک کند.
سادهتر بگویم، اگر ما بتوانیم با کمک ابزارها و کانالهای آنلاین، کاری کنیم که روز به روز، به تعداد مشتریان یک مجموعه اضافه شود و البته هزینههای بازاریابی را هم کاهش دهیم، درواقع موفّق به استفاده درست از این دانش شدهایم. البته همیشه هدف ما در بازاریابی فروش نیست، شاید در جایی قصد افزایش تعداد مشترکین خود را افزایش دهیم و یا اینکه آگاهی افراد از برند خودمان را بیشتر کنیم.
در اصل دیجیتال مارکتینگ، چیزی جدا از Marketing و بازاریابی نیست و میتوان گفت زیر مجموعه این دانش محسوب میشود ولی به دلیل نوپا بودنش، شاید کمی عجیب و گنگ به نظر برسد.
وظیفه اصلی یک دیجیتال مارکتر این است که بتواند با طرّاحی دقیق و اصولیِ انواع کمپینهای دیجیتالی، به رشد و توسعه و افزایش سود یک تجارت، بیشتر کمک کند که میتواند شامل موارد زیر باشد:
– طرّاحی یک کمپین ایمیل
– طرّاحی یک کمپین تبلیغات گوگلی
– طرّاحی یک کمپین محتوایی
– طرّاحی یک کمپین تبلیغات بنری
– و….
البته یک بازاریاب دیجیتال میتواند، مهارت خود را در یک حوزه خاص افزایش دهد و متخصص آن حوزه شود بنابراین افزایش عمق تخصص در این زمینه، قطعا میتواند آینده خوبی داشته باشد. (مثلا سئو، یکی از این تخصصهاست که میتواند مهارت اصلی یک بازاریاب دیجیتال باشد)
اما در ادامه، به مهمترین بخشهای دانش دیجیتال مارکتینگ، اشاره خواهیم داشت و شما بهتر متوجّه خواهید شد که دیجیتال مارکتینگ چیست.
سئو و بهینهسازی وبسایت (Search Engine Optimization)
یکی از کارهای بسیار تخصصی و تجربی محور در این زمینه، سئو یا همان علم بهینهسازی وبسایتها است. به کمک این دانش ما میتوانیم صفحات وبسایت خودمان را در نتایج نخستِ موتورهای جستوجو و به خصوص گوگل برسانیم، خوب نتیجه این کار چیست؟
واضح است، زمانی که ما بتوانیم صفحات بیشتری از وبسایت خودمان را بر اساس کلمات کلیدی تعیین شده، در نتایج نخست گوگل بیاوریم، در نتیجه میتوانیم بازدیدکنندگانِ هدفمندتری را به سمت محصولات و خدمات خودمان، روانه کنیم و نتیجه نهایی چیزی جز سود بیشتر برای ما نخواهد بود. (البته اگر عوامل دیگر مانند پشتیبانی از محصول و… رعایت شود)
بازاریابی محتوایی (Content Marketing)
بازاریابی محتوایی یعنی اینکه ما بتوانیم با کمک ابزار قدرتمند محتوا، نیاز مخاطب را برطرف کرده و به مخاطب هدف خود این پیام را برسانیم که خدمات و محصولات ما می تواند مشکلات و دغدغههای شما را با کمک ارائه محصول مورد نظر کاهش دهد و برایتان مزیّت و ارزش داشته باشد.
به کلامی سادهتر وقتی ما بتوانیم با تولید و انتشار محتوا کاری کنیم که مخاطب، آگاهی و اعتمادش نسبت به استفاده از محصولات و خدمات ما افزایش یابد و این احساس را داشته باشد که ما فقط به فکر سودِ خودمان نیستیم و ارزشی در خدمات یا کالای ما وجود دارد که سود بیشتری برای مشتری به همراه خواهد داشت، در نتیجه با کمک همین ابزار قدرتمند، سبب فروش بیشترِ محصولات و خدمات خود شویم، در واقع توانستهایم از این ابزار به خوبی استفاده کنیم.
انتشار محتوا میتواند از طریق کانالهای زیر اتّفاق بیافتد:
– کتابها و روزنامهها
– وبلاگ
– بخش بلاگ وبسایت شما
– بروشورها و کتاب های آنلاین
– کاتالوگ و مجلّههای آنلاین
– وب سایت یا وبلاگ دیگران
– شبکههای اجتماعی
– و…
بازاریابی با استفاده از شبکههای اجتماعی
دانش بازاریابی دیجیتال با کمک شبکههای اجتماعی، یکی از پرطرفدارین روشهای این حوزه محسوب میشود. اگر ما بتوانیم در شبکههای اجتماعی محبوب همچون (اینستاگرام، توییتر، لینکدین، پینترست و…) فعال شویم، علاوه بر اینکه سبب ارسال سیگنال برای بهبود رتبه وبسایت ما میشود، این موضوع اگر با برنامه و استراتژیِ مناسب انجام شود، سبب جذب مشتریان بسیاری خواهد شد. باید بدانیم که این روزها شبکه اجتماعی اینستاگرام، در ایران، از محبوبیّت بسیار زیادی برخوردار است و همین موضوع بستر را برای بسیاری از شرکتها و سازمانها فرآهم کرده است.
پرداخت به ازای کلیک (Pay Per Click)
یکی از پرطرفدارترین روشهای بازاریابی آنلاین، استفاده از روش تبلیغاتی پرداخت به ازای کلیک است. معمولاً در این روش، کاربرِ تبلیغ دهنده یک مبلغی را در برابر کلیک کاربران بر روی لینک یا بنر یا … پرداخت خواهد کرد. یکی از هدفمندترین و پرسودترین روشهای تبلیغات کلیکی (Google Adwords) یا تبلیغ در گوگل است، چرا میگویم هدفمند، به دلیل اینکه این نوع تبلیغات بر پایه جستوجوی مردم اتفاق میافتد یعنی در واقع مردم خودشان با جستوجو در گوگل و مشاهده لینک تبلیغ شما، به سمت شما میآیند و همین مسئله خودش باعث میشود تا میزان فروشِ شما نسبت به دیگر روشهای تبلیغاتی، کمی مفیدتر باشد. البته روشهای دیگرِ تبلیغات دیجیتال نظیر تبلیغات بنری، تبلیغات همسان (Native) و… میتواند بسیار مفید باشد و این کاملاً بستگی به کسبوکارِ آنلاین شما دارد.
وبسایت مارکتینگ
اهمیت وبسایت در بازاریابی دیجیتالوبسایت اصلیترین پایگاه مشتریان شماست! به احتمال خیلی زیاد اولین برخورد مشتریان با کسبوکار شما در وبسایت اتفاق میافتد. دیگر نمیتوانید مثل کسبوکارهای سنتی با استخدام یک فروشنده چرب زبان مشتریان را جذب کنید! پس باید کاری کنید که مشتری جذب خودِ وبسایت شود.
شاید بگویید نیازی به سایت ندارم، با یک پیچ اینستاگرامی زیبا هم میتوانم محصولاتم را بفروشم. در جواب باید بگویم، بله! حتماً باید این کار انجام دهید! اما اگر فردا این پیچ به هر دلیلی از دسترس خارج شد، مشتریان دیگر چگونه میتوانند شما را پیدا کنند؟
لطفاً همه تخم مرغهای خود را در یک سبد نچینید! شما نیاز به یک پایگاه مرکزی برای مشتریان خود دارید، به همین دلیل یک استراتژی دیجیتال مارکتینگ موفق با ساخت یک وبسایت جذاب و کاربردی آغاز میشود!
ظاهر زیبا و چیدمان اصولی مطالب تاثیر زیادی در فروش شما خواهد داشت. البته یادتان باشد زیبایی در سادگی است. منظور من این نیست که هیچ رنگ و لعابی به سایتتان ندهید. بلکه باید تا حد امکان از شلوغ کردن صفحات سایت خودداری کنید.
شرکت Adobe که معرف حضورتان هست؟ سازنده نرم افزارهای گرافیکی مثل فتوشاپ، پریمیر و... . این شرکت در تحقیقات خود اعلام کرد:
اگر رابط کاربری سایت شما زیبا نباشد، 38 درصد کاربران بدون توجه به محتوای سایت از آن خارج میشوند!
منظور از رابط کاربری یا به اصطلاح UI همان ظاهر سایت شماست. البته زیبایی رابط کاربری تنها معیار مهم نیست! اگر تنها روی ظاهر سایت تمرکز کنید، ممکن است از توجه به مسائل مهم دیگر مثل تجرب? کاربری غافل شوید. نمیدانم چیزی از تجربه کاربری به گوشتان خورده یا نه؟ در زبان انگلیسی به آن User Experience یا به اختصار (UX) میگویند. اگر خودمانی بخواهم بگویم، تجربه کاربری در حقیقت همان حسی است که کاربر در حین کار کردن با وبسایت شما دارد.
مثلاً اگر وبسایت شما خیلی کند باشد یا پیدا کردن یک گزین? مهم برای کاربر سخت باشد، قطعاً خاطر? بدی از شما در ذهنش باقی خواهد ماند. اما اگر به زیبایی همه چیز در جای خودش قرار داشته باشد، قطعاً زمان بیشتری را در سایت شما میگذراند. به طور کلی هر چه بتوانید زمان ماندگاری کاربران را در وبسایت خود افزایش دهید، احتمال خرید آنها بیشتر خواهد شد.
مورد دیگری که باید در اینجا اشاره کنم، مسئله واکنش گرایی یا همان ریسپانسیو بودن (Responsive) سایت شماست. امروزه بیشتر کاربران به جای کامپیوترهای رومیزی از تلفن همراه خود برای وبگردی استفاده میکنند. نسبت تصویر و اندازه انداز? نمایشگر موبایلها با هم متفاوت است.
اگر وبسایت شما به صورت ریسپانسیو طراحی شده باشد، خیلی سریع خودش را با انداز? صفح? کاربر وفق میدهد تا مطالب شما به صورت درست نمایش داده شوند؛ ولی در غیر اینصورت بهم ریخته شدن ظاهر سایت باعث فرار کاربران خواهد شد.
البته ریسپانسیو بودن در رتب? سایت شما در نتایج جستجو (یا سئو) هم تاثیر فراوانی دارد. (اگر به دنبال ساخت یک وبسایت جذاب با قیمت مناسب هستید، میتوانید از سرویسهای سایت ساز، مثل پرتال استفاده کنید یا اینکه به قسمت طراحی سایت نوین مراجعه کنید.)
فایده دیجیتال مارکتینگ چیست؟
خوب حالا ما با همه این روشها آشنا شدیم و فهمیدیم که دیجیتال مارکتینگ چیست و شامل چه روشهایی میشود. حال سوال اینجاست: آیا من به عنوان یک کسب و کار سنّتی میتوانم وارد این بازار پر هیاهو نشوم !
راستش من به تجربه بهم ثابت شده که بسیاری از صاحبان کسب و کارهای سنّتی از اینکه تجارت خود را آنلاین کنند، میترسند و هراس دارند. برای پاسخ به سوال بالا باید خدمت شما عرض کنم که ما چه بخواهیم و چه نخواهیم، در حال تغییر بازار کسب و کارهای خود هستیم و اگر شما امروز به فکر ورود به بازار آنلاین نباشید، قطعاً فردا ورود به این حوزه، بسیار دشوارتر خواهد شد، چرا که بسیاری از رقبای شما، زودتر وارد این حوزه شده و کار را برای رغابت سختتر خواهد کرد.
در یک جمله کوتاه اگر بخواهم بگویم، فایده دیجیتال مارکتینگ، کمک به رشد برند و فروش محصولات و خدمات شماست که همانند یک کاتالیزگر، در کنار روشهای سنّتی شروع به قدرت گرفتن میکند تا جایی که حتی از روشهای سنتی هم برای شما سودآورتر خواهد شد.
نتیجه گیری
این نکته را در پایان عرض کنم که دنیای دیجیتال مارکتینگ روز به روز در حال تغییر و کامل شدن است به خصوص زمانی که تعداد کسبوکارهای آنلاین افزایش مییابد، ارزش و اهمیّت این دانش هم بیشتر و بیشتر خواهد شد. بدون شک فعّالیت در این حوزه یکی از پرسودترین و مورد نیازترین رشتههای شغلی در آینده کشورمان خواهد بود و به کمک آن میتوان رشد و رونق زیادی را در کسبوکارهایمان تجربه کنیم.
منابع: